ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Τι είναι η αλλεργία;

Ο Αυστριακός παιδίατρος Clemens Pirquet (1874-1929) χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο αλλεργία (προέρχεται από τις λέξεις άλλος+έργο).

Η αλλεργία οφείλεται σε υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού ως απάντηση στην επαφή του με ορισμένες ξένες ουσίες.

Το ανοσοποιητικό σύστημα οργανώνει την άμυνα του οργανισμού απέναντι σε «εισβολείς».

Αναγνωρίζει ,δηλαδή, και αντιδρά σε ξένες ουσίες που εισέρχονται στο σώμα και ονομάζονται αντιγόνα (πχ μικρόβια και ιοί).

Τα αντιγόνα που εισέρχονται στον οργανισμό οδηγούν στην παραγωγή αντισωμάτων(IgA, IgB, IgG,IgD,Ig E).

Συνήθως δεν προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις.

Τα αλλεργιογόνα είναι ουσίες ξένες προς τον οργανισμό που μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος (αλλεργική αντίδραση) σε ορισμένους ανθρώπους μέσω τις παραγωγ ής ειδικών αντισωμάτων. Τα αλλεργιογόνα συνήθως είναι αβλαβή για τους μη αλλεργικούς ανθρώπους.

Τα αντισώματα που συμμετέχουν στις αλλεργίες είναι τα IgE. Τα IgE υπάρχουν στον οργανισμό όλων των ανθρώπων. Χρησιμεύουν στην άμυνα ενάντια στα παράσιτα. Σε όσους έχουν αλλεργίες τα αντισώματα αυτά είναι ιδιαίτερα αυξημένα.

Σε ποιους εμφανίζονται αλλεργίες;

Οι αλλεργίες μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε ηλικία, ενδεχομένως ακόμη κατά την ενδομήτριο ζωή. Συχνότερα πρωτοεμφανίζονται στα παιδιά , αλλά τα συμπτώματα μπορεί να για πρώτη φορά κατά την ενήλικο ζωή.

- Η πιθανότητα να αναπτύξει κάποιος αλλεργία εξαρτάται και από την κληρονομικότητα. Αν κανένας γονιός δεν είναι είναι αλλεργικός, η πιθανότητα το παιδί να αναπτύξει αλλεργία είναι περίπου 15%. Εάν ο ένας γονέας είναι αλλεργικός, ο κίνδυνος αυξάνεται σε 30%, ενώ αν και οι δύο είναι αλλεργικοί, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από 60%.

- Παρόλο που μπορεί να κληρονομήσει κανείς την τάση στο να αναπτύξει αλλεργίες, μπορεί να μην εκδηλώσει ποτέ τα συμπτώματα. Επίσης, δεν κληρονομούνται κατ 'ανάγκη οι ίδιες αλλεργίες με τους γονείς. Δεν είναι σαφές τι καθορίζει ποιες ουσίες θα προκαλέσουν αντίδραση σε αλλεργικά άτομα

- Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι το περιβάλλον. Αυτοί που έχουν μια γενετική τάση χρειάζεται να εκτεθούν σε κάποιο αλλεργιογόνο, προκειμένου να αναπτύξουν μια αλλεργία. Όσο πιο έντονη και επαναλαμβανόμενη είναι η έκθεση σε κάποιο αλλεργιογόνο και όσο νωρίτερα στη ζωή τους αυτό συμβαίνει, τόσο πιθανότερη η ανάπτυξη της αλλεργίας.

- Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που ενισχύουν αλλεργικές αντιδράσεις , όπως το κάπνισμα, η ρύπανση, μόλυνση, και ορμόνες.

Πώς μπορεί να εκδηλωθεί μια αλλεργία;

Οι πιο συχνές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν:

Αλλεργική Ρινίτιδα

Αλλεργική ρινίτιδα («πυρετός εκ χόρτου") είναι η πιο κοινή των αλλεργικών νοσημάτων. Οφείλεται σε ερεθισμό και φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου, ενώ παρακείμενες περιοχές όπως τα ιγμόρεια ή ο φάρυγγας μπορεί να προσβληθούν.

Συμπτώματα:

- καταρροή

- ρινική συμφόρηση

- φτέρνισμα

- Κνησμός σε μύτη ή αυτιά

- Αίσθημα ξένου σώματος στο φάρυγγα (ξηρός βήχας)

Άσθμα

Το άσθμα προκύπτει από τη φλεγμονή των αεραγωγών του πνεύμονα (βρόγχων). Η φλεγμονή προκαλεί στένωση των αεραγωγών, η οποία περιορίζει τη ροή του αέρα μέσα και έξω από τους πνεύμονες (βρογχοστένωση). Το άσθμα συχνά, αλλά όχι πάντα, συνδέεται με αλλεργίες.

Συμπτώματα :

- Δύσπνοια

- συριγμός

- Βήχας

- σφίξιμο στο στήθος

Αλλεργική Επιπεφυκίτιδα

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα είναι η φλεγμονή των επιπεφυκότων (διαφανείς και λεπτοί βλεννογόνοι που καλύπτει τις εσωτερικές επιφάνειες των βλεφάρων καθώς και την επιφάνεια του βολβού του ματιού).

Συμπτώματα:

- Ερυθρότητα

- Δακρύρροια/κνησμός στην περιοχή των ματιών

- Οίδημα

Αλλεργικό έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα)

Συχνά συνδέεται με την αλλεργική ρινίτιδα ή το άσθμα και διαθέτει τα ακόλουθα συμπτώματα:

- Κνησμός

- ερυθρότητα

- οίδημα

- βλατιδοφυσσαλιδώδες ερύθημα

- χρόνια εκζεματοειδής βλάβη με διαβρώσιες, λειχηνοποίηση

- ραγάδες και απολέπιση.

Αλλεργικό σοκ

Αλλεργικό σοκ (αναφυλαξία ή αναφυλακτικό σοκ) είναι μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση που μπορεί να επηρεάσει μια σειρά από όργανα ταυτόχρονα. Η αντίδραση εμφανίζεται συνήθως όταν το αλλεργιογόνο εισέρχεται στο οργανισμό από το πεπτικό(για παράδειγμα, τρόφιμα) ή με ενίεται στο βλεννογόνο(για παράδειγμα, ένα τσίμπημα μέλισσας).

Μπορεί να συμβούν:

- Βλατίδωδες Εξάνθημα/ερυθρότητα

- Ρινική συμφόρηση

- Οίδημα του λάρυγγα

- Πόνος στο στομάχι, ναυτία, έμετος

- Δύσπνοια, συριγμός

- Χαμηλή πίεση του αίματος ή σοκ

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Το ιστορικό και η κλινική εικόνα του ασθενούς αποτελούν ασφαλή τρόπο διάγνωσης μιας αλλεργίας, που επιβεβαιώνεται με την εφαρμογή ειδικών δοκιμασιών. Οι πιο εύχρηστες δοκιμασίες είναι:

-Οι ενδοεπιδερμικές δοκιμασίες νυγμού (Skin Prick tests ), με τι οποίες ανιχνεύονται στην επιδερμίδα των αλλεργικών ατόμων ευαισθησίες τους προς αλλεργιογόνα της ατμόσφαιρας που εισπνέονται, καθώς και προς τροφικά αλλεργιογόνα.

-Η μέτρηση των ολικών ΙgE στο αίμα . Στα αλλεργικά άτομα ο αριθμός των ολικών IgE βρίσκεται μεγαλύτερος του φυσιολογικού.

-Μέτρηση ειδικών ΙgE αντισωμάτων με την εργαστηριακή μέτρηση RAST.

-Μέτρηση του αριθμού των ηωσινοφίλων στο αίμα, στα πτύελα και στις ρινικές πλύσεις. Στα αλλεργικά άτομα ο αριθμός των ηωσινοφίλων βρίσκεται μεγαλύτερος του φυσιολογικού.

-Στα άτομα με άσθμα και υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων γίνονται λειτουργικές δοκιμασίες των πνευμόνων,δοκιμασίες πρόκλησης.

Πώς αντιμετωπίζεται μια αλλεργία;

Δεν υπάρχει ενιαία απάντηση στο τρόπο αντιμετώπισης μιας αλλεργίας εξαιτίας της πολυπλοκότητας με την οποία αυτή εκδηλώνεται. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει αποφυγή του αλλεργιογόνου, ανακουφιστική και αντιφλεγμονώδη θεραπεία και απευεσθητοποίηση (ανοσοθεραπεία).

Ποιά είναι τα είδη αλλεργιογόνων;

Τα αλλεργιογόνα βρίσκονται παντού στο περιβάλλον . Μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μας από τον εισπνεόμενο αέρα, κατά την επαφή με το δέρμα μας ή με νυγμό (τσίμπημα) ή από το γαστρεντερικό σύστημα με την κατάποση.

Αεροαλλεργιογόνα

Τα ακάρεα της σκόνης
Ζωικά επιθήλια (τρίχωμα γάτας)
Τα σπόρια μυκήτων
Τμήματα εντόμων: κατσαρίδες
Γύρη: δέντρα, χόρτα, ή /και τα ζιζάνια (Απρίλιο-Ιούνιο & Σεπτέμβριο-Οκτώβριο)- Στην Ελλάδα συχνότερες η παριετάρια(περδικάκι) και η ελιά